عفونت توکسوپلاسموز چیست؟
همانگونه که در ابتدای مطلب نیز به آن اشاره شد، عفونت توکسوپلاسموز در حقیقت نوعی بیماری عفونی انگلی است، که معمولا از طریق تماس مستقیم با مدفوع گربه، آب، شیر غیر پاستوریزه، سبزیجات، خاک آلوده و یا گوشت نپخته به انسان منتقل می‌شود.
طبق مطالعات انجام شده در خصوص این بیماری، شانس ابتلا به این بیماری در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، بسیار بیشتر از سایر افراد است.
این عفونت انگلی معمولا از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود. اما در افرادی که دچار عفونت توکسوپلاسموز می‌شوند، معمولا کیست‌هایی در نواحی مختلف بدن ایجاد می‌شود. بنابراین هر چه سیستم ایمنی بدن قوی‌تر باشد، مهار این کیست‌ها و مبارزه با انگل برای بدن ساده‌تر خواهد بود. به این ترتیب انگل به حالت غیرفعال می‌رود و امکان ابتلای فرد به عفونت به صورت مکرر کاهش می‌یابد.
کودکانی که به صورت مادرزادی دچار عفونت توکسوپلاسموز هستند، ممکن است دچار اختلال بینایی، کم شنوایی یا ناتوانی ذهنی شوند.
عفونت توکسوپلاسموز معمولا از طریق تماس مستقیم با مدفوع گربه، آب، شیر غیر پاستوریزه، سبزیجات، خاک آلوده و یا گوشت نپخته به انسان منتقل می‌شود.
علت بروز عفونت توکسوپلاسموز چیست؟
امکان انتقال توکسوپلاسموز از فردی به فرد دیگر بسیار نادر است. از این رو ابتلا به این عفونت تنها تحت شرایط خاصی اتفاق می‌افتد. این شرایط عبارتند از:
- استفاده از گوشت آلوده به این انگل در صورت عدم طبخ کامل
- نوشیدن آب آلوده به انگل این بیماری
- انتقال خون از فرد آلوده به فرد سالم
- پیوند اعضا از فرد آلوده به فرد سالم
- مواجهه مستقیم با مدفوع و به ویژه مدفوع گربه
- ابتلا از طریق محصولات شسته نشده آلوده به کود حاوی انگل
در حالت کلی افراد دچار ضعف سیستم ایمنی ، زنان باردار، افراد دریافت کننده پیوند اعضا، بیماران مبتلا به ایدز یا بیماران تحت شیمی درمانی بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز قرار دارند.
توکسوپلاسموز چه علائمی را با خود به همراه دارد؟
طبق مطالعات انجام شده، چنین نتیجه‌گیری می‌شود که در بسیاری از افراد مبتلا به توکسوپلاسموز، هیچ علائمی بروز نمی‌کند. به عبارت دیگر فرد میزبان این انگل ممکن است تا مدت‌ها بدون هیچ گونه علائمی به زندگی خود ادامه دهد.
در برخی از افراد نیز علائمی مشابه با علائم آنفلوانزا و یا سرماخوردگی بروز می‌کند. از این رو تشخیص آن بسیار دشوار بوده و تنها با انجام آزمایش‌های تخصصی میسر می‌شود.
در ادامه برخی از رایج‌ترین علائم توکسوپلاسموز را با شما عزیزان به اشتراک می‌گذاریم:
- احساس تب
- سردرد
- دردهای عضلانی
- گلو درد
- تورم غدد لنفاوی به ویژه غدد موجود در ناحیه گردنی
- سرفه
- عفونت ریه
- تنگی نفس
- عفونت چشم
- تاری دید
- دردهای مزمن چشمی
- التهاب مغزی
- تشنج
- کما
- احساس سبکی سر و گیجی
لازم به ذکر است که در افراد با سیستم ایمنی قوی معمولا علائم پس از مدت کوتاهی برطرف شده و از بین می‌روند. اما در افردی که دچار ضعف سیستم ایمنی بدن هستند، ممکن است عواقب غیر قابل جبرانی ایجاد شود.
تشخیص توکسوپلاسموز به چه ترتیبی انجام می‌شود؟
با توجه به این‌که علائم عفونت توکسوپلاسموز با بسیاری از بیماری‌های عفونی دیگر نظیر آنفلوانزا یکی است، از این رو تشخیص قطعی این بیماری نیز تنها از طریق انجام آزمایش خون و بررسی آنتی‌ژن‌های موثر در این بیماری امکانپذیر است.
البته ناگفته نماند که در صورت مثبت بودن آزمایش آنتی بادی‌های تجویز شده توسط پزشک، معمولا یک سری آزمایش‌های تکمیلی به منظور اطمینان از ابتلا به این نوع از عفونت نیز تجویز می‌شود.
لازم به ذکر است که ابتلا به این عفونت در دوره بارداری به مراقبت‌های جدی نیاز دارد. به این ترتیب که با انجام سونوگرافی و آزمایش‌های ژنتیکی امکان ابتلای جنین به این بیماری نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.
تحت چنین شرایطی معمولا در صورتی که اوضاع بیماری مادر باردار چندان مناسب نباشد، و این عفونت به جنین او نیز منتقل شود، با توجه به سن حاملگی و شرایط جنین ممکن است گزینه سقط جنین مطرح شود. در صورت ادامه بارداری نیز معمولا آنتی‌بیوتیک‌های قوی برای فرد تجویز می‌شود.
عفونت توکسوپلاسموز چه عوارضی به همراه دارد؟
ابتلا به عفونت توکسوپلاسموز در حالت کلی ممکن است سیستم بینایی، سیستم شنوایی، عملکرد قلب و ریه‌ها را دچار مشکل کند. اما در حالت کلی عوارض ناشی از آن بیشتر از همه زنان باردار و نوزادانی را که با این عفونت متولد می‌شوند را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در حالت کلی کم شنوایی، نابینایی و ناتوانی ذهنی از عوارض ناشی از عفونت تکسوپلاسموز برای نوزادان است.
به همین دلیل است که به مادران باردار توصیه می‌شود که در دوران بارداری مسئولیت نگهداری از گربه خانگی خود را به فرد دیگری موکول کنند. یا حداقل هنگام مواجهه به حیوان خانگی خود از دستکش استفاه کنند.
روش درمان عفونت توکسوپلاسموز چیست؟
همانگونه که پیش‌تر نیز به این موضوع اشاره شد، عفونت توکسوپلاسموز در بسیاری از افراد بدون هیچ علائمی است. از این رو در چنین افرادی معمولا هیچ گونه درمانی صورت نمی‌گیرد.
اما در سایر افراد معمولا تجویز آنتی‌بیوتیک می‌تواند به کنترل بیماری کمک شایانی بکند. در صورتی که توکسوپلاسموز اندام‌های داخلی و چشم‌ها را درگیر کرده باشد، معمولا کنترل علائم با تجویز پیریمتامین، داراپریم و سولفادیازین صورت می‌گیرد.
چگونه می‌توان از توکسوپلاسموز پیشگیری کرد؟
همانگونه که می‌دانید توکسوپلاسموز یک بیماری انگلی است. از این رو رعایت چند نکته ساده می‌تواند تا حد زیادی از شما در برابر ابتلا به این بیماری محافظت کند. در ادامه برخی از این نکات را با شما به اشتراک می‌گذاریم:
- شستن کامل و ضدعفونی تمامی ظروفی که با گوشت خام در ارتباط بوده‌اند.
- شستشوی کامل تمامی محصولاتی که به تازگی خریداری شده‌اند.
- طبخ کامل گوشت‌ها و اطمینان از نبود کوچکترین خامی در آن‌ها
- استفاده از دستکش و جلوگیری از تماس مستقیم با مدفوع گربه آلوده
- شستن کامل دست‌ها پس از تمیز کردن جای گربه
- جلوگیری از تماس با گربه و به ویژه مدفوع آن در دوران بارداری
نتیجه‌گیری
در این مطلب اطلاعاتی را در خصوص عفونت توکسوپلاسموز با شما عزیزان به اشتراک گذاشتیم. امیدواریم ارائه این اطلاعات بتواند راهنمای مناسبی برای تشخیص به هنگام این بیماری باشد.