دوره فحلی یا قاعدگی در حیوانات به چه معنا است؟
دوره فحلی در پستانداران ماده به معنای رسیدن به سن بلوغ و به وجود آمدن شرایط باروری است. شرایط بدنی حیوانات در این دوره با دوران قاعدگی در انسان‌ها متفاوت دیده می‌شود، به این صورت که دوران قاعدگی در انسان‌های ماده به صورت ماهیانه رخ می‌دهد اما این دوره در حیوانات به صورت فصلی است. به عنوان مثال دوره باروری یا دوره فحلی در میان سگ‌ها به طور معمول دو بار در سال و در فصل‌های بهار و پاییز رخ می‌دهد. در برخی دیگر از حیوانات مانند گربه، گاو و خوک ممکن است این دوره فقط یک بار در سال پیش آید.
دوره فحلی در حیوانات چه ویژگی‌هایی دارد؟
دوره فحلی در حیوانات اغلب دارای ویژگی‌هایی است که منجر به باروری حیوان ماده می‌شود و به طور معمول موارد زیر را شامل خواهد شد:
۱. تخمک گذاری حیوان ماده در این دوره
۲. ایجاد تورم و خون در دستگاه تناسلی خارجی حیوان ماده
۳. پرخون شدن رحم حیوان
۴. خونریزی در برخی مواقع
۵. ساطع شدن بوی مخصوص از حیوان ماده برای جلب حیوان نر
۶. به وجود آمدن موادی مخصوص در ادرار حیوان ماده برای جلب حیوان نر
۷. بارور شدن حیوان ماده در صورت تماس با حیوان نر
مدت زمان دوره فحلی در برخی حیوانات
| حیوان |
مدت زمان |
| گاو |
۱۲ تا ۲۴ ساعت |
| اسب ماده |
۴ تا ۶ روز |
| سگ |
۱۸ تا ۲۱ روز |
| گربه |
۱۲ تا ۲۲ روز |
کدام حیوان مانند انسان به صورت ماهیانه پریود می‌شود؟
تنها گونه‌ای از حیوانات که مانند انسان ها، دوران قاعدگی و پریودی در آن‌ها به صورت ماهیانه اتفاق می‌افتد، نوعی میمون از نژاد شامپانزه است چرا که سیستم تناسلی این حیوان از جمله تخمک و رحم، شباهت بسیاری با دستگاه تناسلی انسان‌ها دارد. در حیوانات دیگر، چون تخمک گذاری به صورت مرتب اتفاق نمی‌افتد پس دوره فحلی یا قاعدگی نیز در آن‌ها به صورت منظم و ماهیانه نخواهد بود. در این صورت، سایر حیوانات تنها در زمان‌هایی که تخمک گذاری کرده و حاملگی صورت نگیرد، دچار قاعدگی می‌شوند.
دوره فحلی در خرگوش چه تفاوت‌هایی با سایر حیوانات دارد؟
.jpg)
خرگوش از جمله حیواناتی است که دوره فحلی به صورت منظم و یا فصلی ندارد. در حقیقت برای این حیوان دوره فحلی فقط در شرایط تماس و مجاورت با جنس نر اتفاق می‌افتد؛ و تنها در این شرایط است که خرگوش ماده تخمک را برای باروری تولید می‌کند. نکته دیگر درباره این حیوان این است که در صورتی که تخمک تولید شده بارور نشود، مجدداً توسط بدن حیوان جذب می‌شود و از آنجایی که هیچ گاه تخمکی از بدن خرگوش ماده دفع نمی‌شود، بنابراین این جانور دچار خونریزی دوره پریودی نخواهد شد.
ویژگی‌های دوران فحلی و باروری در سگ‌های خانگی
به طور معمول سگ‌های خانگی دو بار در سال و در فصل‌های بهار و پاییز فحل می‌شوند؛ که البته ممکن است این دوران در نژاد‌های مختلف سگ‌ها کمی متفاوت باشد. یکی از نشانه‌های دوره فحل در سگ، متورم شدن لبه مهبل است. پس از مشاهده چنین نشانه‌ای در سگ ماده، به طور معمول بین ۴ تا ۱۴ روز این حیوان دچار خونریزی خواهد شد. در صورتی که در این دوره سگ ماده حامله شود، دوره فحلی او که بین ۱۸ تا ۲۱ روز است کوتاه‌تر می‌شود. همچنین مدت زمان طول حاملگی سگ حدود ۶۳ روز است. نشانه‌های بارداری در اندام سگ را بعد از هفته پنجم می‌توان مشاهده کرد.
تغییرات رفتاری در زمان دوره فحلی یا قاعدگی حیوانات
حیوانات در دوران فحلی یا زمان باروری به طور معمول رفتار‌های خاصی را از خود نشان می‌دهند. در واقع حیوان ماده با رفتار‌های خود در دوره فحل به حیوان نر می‌فهماند که زمان جفت گیری و تولید مثل آن‌ها فرا رسیده است. این رفتار‌ها ممکن است در حیوانات مختلف متفاوت باشد. رفتار‌های خاص برخی حیوانات در این دوره به شرح است:
۱. بز ماده
- پریدن بز در اطراف بدون هیچ هدف خاصی
- حرکت دادن دم به صورت موجی و سریع
- خوردن غذای کمتر در این دوران
۲. گربه ماده
- در آوردن صدا‌های خاص و ناله مانند از خود
- کم شدن اشتهای حیوان ماده
- غلتیدن بر روی زمین
- خارش بدن خود به وسیله چنگال‌ها
- نزدیک کردن بدن خود به بدن گربه نر
- لیس زدن دستگاه تناسلی خود
- خم شدن در مقابل گربه نر
۳. گاو ماده
- اجازه دادن به گاو‌های دیگر برای پریدن به پشت خود
- بالا بردن دم بیش از حالت معمول
- تحرک، بی قراری و فعالیت بیش از حد گاو
- حرکت دادن زبان و لیس زدن به گاو‌های دیگر
۴. اسب ماده
- بلند کردن و تکان دادن دم خود
- ادرار کردن در دفعاتی بیشتر از حد نرمال
- بالا بردن سم‌های عقبی از روی زمین
- باز کردن مکرر واژن خود
۵. گوسفند ماده
- تکان دادن دم خود به صورت لرزش
- مالیدن بدن خود به بدن قوچ
- قرار گرفتن ۲۴ ساعته در کناره کوچ
سخن پایانی
تغییرات رفتاری و هورمونی در دوران قاعدگی حیوانات با یکدیگر متفاوت بوده و هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارد. این ویژگی‌ها باعث ایجاد تفاوت‌هایی در زمان و نوع باروری حیوانات ایجاد می‌کند